Μοντέλο Λειτουργίας

Μοντέλο Λειτουργίας του Agricluster

Η συμμετοχή στον συνεργατικό σχηματισμό Agricluster είναι ελεύθερη για όλες τις σχολές ανωτάτης εκπαίδευσης, εκπαιδευτικά και ερευνητικά κέντρα, ιδιωτικές επιχειρήσεις, κυβερνητικές αρχές και ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της γεωργικής καινοτομίας. Οι υπηρεσίες που θα παρέχονται προς όλα τα μέλη του Agricluster θα είναι δωρεάν και αποσκοπούν αποκλειστικά στην τόνωση της καινοτομίας και συνεργασίας μεταξύ των μελών. Προωθείται και υποστηρίζεται η ισότιμη συμμετοχή των μελών και η ανάληψη πρωτοβουλιών και υποβολή προτάσεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο απο κάθε συνεργαζόμενο μέλος, κατόπιν συνεννόησης με τον Συντονιστή του συνεργατικού σχηματισμού.

Ο προϋπολογισμός του Agricluster θα είναι αποκλειστικά αφιερωμένος στη διακυβέρνηση του συνεργατικού σχηματισμού, στις επιχειρησιακές δραστηριότητες, στην παροχή υπηρεσιών προς τα μέλη του και την κάλυψη του μισθολογικού κόστους λειτουργίας του. Για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του συνεργατικού σχηματισμού προτείνεται, σε δεύτερη φάση, η καθιέρωση ομάδας που θα υποστηρίξει τις δράσεις του συνεργατικού σχηματισμoύ αναζητώντας πρόσθετα έσοδα από:

• Χορηγήσεις απο τράπεζες
• Επιχειρηματικά Κεφάλαια
• Επιχειρηματικούς Αγγέλους
• Ευρωπαϊκή Χρηματοδότηση
• Παροχή Υπηρεσιών (συμβουλευτικές υπηρεσίες, έρευνα, εκθέσεις αναφοράς κ.α.)
• Εισφορές απο ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης
• Εξέλιξη και πώληση καινοτόμων τεχνολογιών

Επικοινωνία μεταξύ των μελών

Η αποτελεσματική επικοινωνία και μεταφορά πληροφοριών μεταξύ των μελών του Agricluster αποτελεί βασικό στοιχείο για τη μεγιστοποίηση του αντίκτυπού του. Η Επικοινωνιακή Στρατηγική του συνεργατικού σχηματισμού Agricluster είναι σχεδιασμένη για να κατηγοριοποιεί και επιταχύνει τη μεταφορά πληροφοριών μεταξύ των μελών του και περιλαμβάνει:

Ένα άτομο προσωπικό (Υπεύθυνος Επικοινωνίας) – Μέλος της Διαχειριστικής Ομάδας
Συγκεκριμένους κανόνες, πρότυπα και αρχές που θα πρέπει να ακολουθούνται για τη διαχείριση πληροφοριών.
Σχεδιασμό και εφαρμογή Επικοινωνιακού Σχεδίου που θα περιλαμβάνει επικοινωνιακά κανάλια, λίστα επικοινωνίας, εφαρμογές στο ‘cloud’, σχεδιαγράμματα συναντήσεων, ποιός κάνει τί και πού κτλ.)
Διαχείριση και επικοινωνία της διαδικασίας χρονοδιαγράμματος ώστε να προλαμβάνονται/ διευθετίζονται καθυστερήσεις σε σχετικά παραδοτέα διαφορετικών έργων.

Αξιολόγηση του Agricluster

Η αξιολόγηση του Agricluster αποτελεί βασικό εργαλείο για την ανάλυση της προστιθέμενης αξίας του συνεργατικου σχηματισμού και διενεργείται σε δύο επίπεδα. Πρώτον, στην ανάλυση του αντίκτυπου του συνεργατικού σχηματισμού προς τα μέλη του (Δείκτες Ποσοτικής Αξιολόγησης) και δεύτερον, στην ανάλυση του αντίκτυπου του συνεργατικού σχηματισμού στον ευρύτερο τομέα της αγροτικής καινοτομίας και την κοινωνία (Δείκτες Ποιοτικής Αξιολόγησης).

Νομικό Πλαίσιο

Η έλλειψη κοινώς αποδεκτού ορισμού για τον όρο ‘συνεργατικός σχηματισμός’ (cluster) εντός των νομοθετικών και νομικών πλαισίων της ΕΕ, επιτρέπει σε διαφορετικές ερμηνείες σχετικά με την πιο κατάλληλη και πιο ωφέλιμη νομική ταυτότητα του. Η απόφαση σχετικά με την πιο κατάλληλη νομική μορφή του βασίζεται συνήθως:

• Στη στρατηγική του Cluster (ρόλος και λειτουργίες του Cluster & είδος υπηρεσιών που θα παρέχεται σε μέλη του Cluster)
• Σην Εθνική εταιρική νομοθεσία και τις δυνατότητες χρηματοδότησης από την ΕΕ
• Στην πρόσβαση σε χρηματοοικονομικούς πόρους προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της συνολικής στρατηγικής και να παρέχονται συγκεκριμένες υπηρεσίες στα μέλη

Η επιλογή κατάλληλης νομικής μορφής για τον συνεργατικό σχηματισμό είναι ουσιαστικής σημασίας δεδομένου ότι αυτό θα καθορίσει:

• Τον αριθμό των μελών, των επιχειρήσεων και των εταίρων
• Τις μεθόδους επικοινωνίας, και τους κανόνες συμμετοχής και συνεργασίας
• Τη διάρθρωση – δομή, ώστε να διασφαλίσει η διαφάνεια και το fair-play για όλα τα μέλη
Το νομικό πλαίσιο θα πρέπει να λάβει υπόψη όλους τους όρους και τους περιορισμούς των επιμέρους χωρών που θα φιλοξενήσουν εθνικά δίκτυα επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Agricluster.

Νομικά πλαίσια συνεργατικών συνεταιρισμών (clusters) αναγνωρισμένα από την ΕΕ:

Αστική Εταιρεία (μη κερδοσκοπικού ή κερδοσκοπικού χαρακτήρα): Αυτή είναι η πιο κοινή νομική μορφή για clusters εντός της ΕΕ. Δικαιούται να λαμβάνει εθνικές και κοινοτικές επιχορηγήσεις.
Ιδιωτική εταιρία περιορισμένης ευθύνης: Οργανωμένη με σκοπό την ανάληψη εμπορικών δραστηριοτήτων, δηλ. προσανατολισμένων στο κέρδος. Μπορεί να έχει πρόσβαση σε εθνικές επιδοτήσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις σε επιχορηγήσεις της ΕΕ.
Όμιλος Οικονομικού Σκοπού: Η οργάνωση cluster λαμβάνει αυτή τη νομική μορφή όταν οι δραστηριότητές του επικεντρώνονται στην παροχή «άυλων» υπηρεσιών σε μέλη του cluster. Μπορεί να χρηματοδοτηθεί από εθνικές ή / και κοινοτικές επιχορηγήσεις.
Συνεταιρισμός: Η νομική αυτή μορφή εστιάζεται στην προώθηση ατομικών και κοινών οικονομικών συμφερόντων όλων των μελών. Δεν μπορεί να λάβει τις επιχορηγήσεις της ΕΕ όταν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Υπόκειται σε ΦΠΑ και σε φορολόγηση επιχειρήσεων.
Εταιρική σχέση: Δεν είναι επισήμως νομική οντότητα, αλλά σύνολο οντοτήτων
Υβριδικές μορφές:Μίγμα ένωσης και δημόσιας ή ιδιωτικής εταιρίας περιορισμένης ευθύνης. Η υβριδική μορφή θεωρείται η πιο αποδοτική από πλευράς κόστους, διότι επιτρέπει τον συνδυασμό εμπορικών και μη εμπορικών δραστηριοτήτων.

Προτεινόμενο Νομικό Πλάισιο για Agricluster

Λαμβάνοντας υπόψη το Όραμα, την Αποστολή, τους Στόχους και τον γενικότερο χαρακτηρα των δράσεων του συνεργατικού σχηματισμού, για τη θερμοθέτηση του Agricluster προτείνεται η σύσταση Αστικής Εταιρείας Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα. Το νομικό αυτό πλαίσιο χαρακτηρίζει τον σκοπό της εταιρείας ως μη οικονομικό, δηλαδή επιδιώκεται η ανάπτυξη μορφωτικού, φιλανθρωπικού, επιστημονικού, ερευνητικού κλπ. έργου και συνεπώς, σε περίπτωση δημιουργίας κέρδους, αυτό δεν διανέμεται στους εταίρους. Το νομικό πλαίσιο βάσης της Αστικής Εταιρείας (κερδοσκοπικής ή μη) είναι τα άρθρα 741 έως 784 του Αστικού Κώδικα. Συγκεκριμένα, το άρθρο 741 ΑΚ χαρακτηριστικά αναφέρει «Με τη σύμβαση της εταιρίας δύο ή περισσότεροι έχουν αμοιβαίως υποχρέωση να επιδιώκουν με κοινές εισφορές κοινό σκοπό και ιδίως οικονομικό»

Δημιουργία Συνεργατικού Σχηματισμoύ (Cluster):
Πλεονεκτήματα

• Εκμετάλλευση συνεργειών, ανάπτυξη κοινών δραστηριοτήτων και αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων Η παρουσία οργανώσεων και εταιριών από τον ίδιο κλάδο διεγείρει την καινοτομία, τον πειραματισμό και την ανταγωνιστικότητα
• Πιο σφαιρική αντίληψη των συνθηκών της αγοράς
• Μεγαλύτερες εγγυήσεις προς τρίτα μέρη
• Κοινή χρήση πόρων (δυνατότητα για οικονομία κλίμακας – economies of scale)
• Πρόσβαση σε εξιδικευμένο προσωπικό
• Μεγαλύτερη ικανότητα επένδυσης
• Διεργασίες διεθνοποίησης που δεν θα ήταν εφικτές για μεμονωμένες οργανώσεις
• Πλεονεκτήματα για την τοπική οικονομία (κοινωνία καινοτομίας, δημιουργία ελκυστικής αγοράς εργασίας ειδικευόμενων εργαζομένων, δημιουργία επιστημονικών υποδομών κτλ.)

Δημιουργία Συνεργατικού Σχηματισμoύ (Cluster):
Κίνδυνοι

Κοινοποίηση της τεχνογνωσίας κάθε επιχείρησης στα άλλα μέλη του συνεργατικού σχηματισμoύ
Διαχείριση σχέσεων – κίνδυνος αδυναμίας επίτευξης συμφωνιών και δημιουργίας εντάσεων μεταξύ των μελών
Αρχικά έξοδα για τη σύσταση και το κόστος διαχείρισης του συνεργατικού σχηματισμoύ
Ανάγκη απόκτησης οργανωτικών και διαχειριστικών ικανοτήτων λόγω αυξημένων διαχειριστικών αναγκών (γραφείο διαχείρισης / Cluster Manager)
Οργανωτικές αλλαγές σε κάθε μεμονωμένη επιχείρηση που θα γίνει μέλος του συνεργατικού σχηματισμoύ
Κίνδυνος αντιδεοντολογικής συμπεριφοράς των συμμετεχόντων
Αδυναμία εκμετάλλευσης των θετικών επιπτώσεων και αποτελεσμάτων